Volgens mij kan en moet het helemaal anders in de Nederlandse nationale parken. Maar hoe krijg je zoiets voor elkaar? Ik heb geen idee, maar ik dacht ik stuur ze gewoon een brief en dan zie ik wel. Op een vrije woensdagmiddag 17 april 2019 schreef en stuurde ik de brief naar 21 verschillende geadresseerden, natuurlijk hopend op vele reacties.
Beste Natuurliefhebber,
Iets zit mij dwars en dat wil ik graag met u delen. Ik hoop dat u even de tijd heeft om mijn bericht te lezen, want ik weet dat uw tijd kostbaar is.
Laat ik mij eerst eens kort voorstellen, Marlies Souverein, 35 jaar oud en gek van de natuur. Ik heb tuin- en landschapsarchitectuur gestudeerd, maar sinds een aantal jaren een andere weg ingeslagen. De splitsing nam ik in 2016 toen ik besloot dat ik natuurgids wilde worden. Ik ben daarom naar Amerika vertrokken om daar een jaar als vrijwillige “interpretive park ranger” te werken in twee nationale parken.
Daar kwam ik erachter dat de NPS zo belangrijk en sterk is. Het is één hele grote overheidsorganisatie die met elkaar zoveel waarde hecht aan bijzondere landschappen (en veel meer) dat ze snappen wat ze moeten doen om dit te behouden voor al die toekomstige generaties. Ik zal u niet helemaal gaan uitleggen hoe dit in elkaar zit, want ik neem aan dat u hiervan wel op de hoogte bent.
Wat zit mij dan dwars, kan u zich afvragen. Ten eerste vraag ik mij af waarom er zoveel verschillende organisaties verantwoordelijk zijn voor onze national parken in Nederland. Zomaar wat namen die ik tegenkwam: SNP, Staatsbosbeheer, IVN, Natuurmonumenten en een hele serie stichtingen. In de VS is een groot deel van de bevolking trots op zijn parken en velen hiervan besteden tijd aan het bezoeken van al deze parken. Ze reizen het hele land door om te kunnen laten zien dat ze deze parken waarderen. Daar staat tegenover dat de NPS heel helder is wat al hun parken zijn, je kan een paspoort aanschaffen waarin je stempels kan zetten van elk park dat je hebt bezocht. Zoals het nu in Nederland is georganiseerd staat elk nationaal park op zich (naar wat ik ervan zie), waar is die eenheid? Natuurlijk is dit hoe Nederland georganiseerd is, en waarschijnlijk onbedoeld zo gegroeid, maar waarom kunnen de ego’s niet aan de kant gezet worden en de handen ineen geslagen? Misschien kan er zo wat aan populariteit worden gewonnen?
Ten tweede begrijp ik niet waarom er in zulke grote getale wordt gewerkt met vrijwilligers. Ook in de NPS wordt gewerkt met een grote hoeveelheid vrijwilligers, maar ze doen het anders. Wat ik nu heb meegemaakt in de parken in Nederland is dat alle gegidste tochten en heel veel gastheren/gastvrouwen van de bezoekerscentra bijna allemaal vrijwilliger zijn. In de VS hebben ze deze functies ongeveer 50/50 verdeeld. Ik denk dat u wel snapt waarom ik dit zeg. Ik zou heel graag willen werken in het bezoekerscentrum en daarbij diverse gegidste programma’s willen doen. Maar ik ben nog niet met pensioen, een inkomen is dus toch wel enigszins noodzakelijk. En ik durf dit zelfs nog om te draaien ook, u als nationaal park loopt op deze manier mij en waarschijnlijk nog een heel aantal andere zeer getalenteerde personeelsleden mis.
Mijn passie ligt niet bij het maken van onderhoudsplannen, ontwikkelingsplannen en het aansturen van vrijwilligers. Mijn passie ligt bij het overbrengen van mijn passie voor natuur naar de bezoekers van deze natuurgebieden. Ik geniet van het eerst studeren op kennis en achtergronden om deze vervolgens middels een zelfgeschreven programma over te brengen naar een ieder die maar mogelijk in geïnteresseerd is.
Goed, dit is geen sollicitatie, dus ik zal het hierbij laten. Ik hoop uiteraard dat u mij een antwoord kan geven op deze ingewikkelde vragen die ik u stel. Ik wil u hartelijk danken voor het lezen van mijn brief. Mocht u nou toch nieuwsgierig zijn geworden naar wie ik ben, kijk dan eens op MovesByNature.com.
Groet,
Marlies Souverein
Nu op 29 april 2019 heb ik acht reacties ontvangen, hoofdzakelijk dat mijn bericht wordt doorgestuurd naar een andere verantwoordelijke. Soms kreeg ik ook een inhoudelijke reactie, de één wat langer en de ander wat korter. Ik heb bewust alle persoonlijke gegevens weggelaten, want dat lijkt mij niet nodig voor het punt dat ik wil maken.
Hallo Marlies,
Een herkenbare analyse. En inderdaad wij werken in de Nederlandse context… Woon je in de buurt van het Nationaal Park Drentsche Aa? Ik zou je naam dan kunnen doorgeven het IVN, die voor ons de communicatie&educatie verzorgt.
Met vriendelijke groet,
Secretaris Overlegorgaan
Nationaal Park Drentsche Aa ‘Van brongebied tot benedenloop’
Beste Marlies,
Dank voor je bericht en je betrokkenheid. Het is altijd fijn om te horen dat mensen trots zijn op onze eigen natuur. De situatie in Amerika is onvergelijkbaar met de Nederlandse situatie. In Amerika zijn de parken veel groter en veelal niet gratis toegankelijk. Dat maakt dat de parken daar eigen inkomsten hebben (zoals in Nederland alleen Nationaal Park De Hoge Veluwe). Nederland kiest er principieel voor om onze (schaarse) natuur vrij toegankelijk te houden voor iedereen. Op zich is dat een groot goed. Tegelijk maakt dat ons kwetsbaar, want als natuur gezien wordt als een collectief goed, is het dus ook vrijwel volledig afhankelijk van overheidsfinanciering. Het maakt uit welke politieke wind er dan waait. Meer rechts georiënteerde partijen streven naar meer marktwerking en minder overheidsinvloed. De gevolgen van 3 kabinetten Rutte beginnen voelbaar te worden. Onze Rijks- en provinciale overheid zijn terughoudend als het gaat om de Nationale Parken. In 2015 is nog een kamer motie aangenomen om de Nationale Parken in Nederland te versterken. Het daarop volgende programma (met beperkt budget) is inmiddels afgelopen, maar de verantwoordelijkheid voor de Nationale Parken is niet geborgd. Dat leidt tot versnippering. Ook ons, handjevol betaalde krachten, baart dat zorgen. En hoewel we trots op en blij met de vele vrijwilligers zijn, zouden wij ook liever een steviger professionele basis hebben. Helaas, daarvoor ontbreken de middelen.
Meer informatie over de pogingen om de Nationale Parken te versterken vind je hier https://www.nationaleparkenbureau.nl/default.aspx
Ik realiseer me dat dit wellicht geen antwoord is wat je graag zou horen, maar het is waar we het mee moeten doen. Overigens, als je als hobby toch graag mee wilt doen, ook in de weekenden en vakanties is er behoefte aan vrijwilligers.
Met vriendelijke groet
Gebiedscoördinator Zuidwest-Drenthe en Regionaal Landschap Drents-Friese Grensstreek
Beste Marlies, Bedankt voor je leuke en goede vragen. Ik ga mijn best doen deze zo goed mogelijk te beantwoorden:
De mogelijke oorzaken van de vele en diverse natuurorganisaties, dit is voornamelijk historisch gegroeid, met allemaal eigen invalshoek, door de regionale verschillen, maar ook deels gekoppeld aan eigendom en beheer. Er zijn in Nederland meer dan honderdduizend mensen die zich vrijwillig inzetten voor natuur, in de stad of op het platteland. Mensen die zich sterk maken voor hun omgeving en onmisbaar zijn voor natuur in Nederland.
Vrijwilligers tellen, herstellen en vertellen. Dat juichen we toe! De vrijwilligersorganisaties werken aan de ondersteuning van de vrijwilligers. Dat is hard nodig. De laatste jaren wordt in toenemende mate ingezet op betere samenwerking onderling en met provincies en gemeenten. Wil je meer lezen over de motieven en drijfveren van vrijwilligers bij deze natuurorganisaties? Zie: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2018/03/29/benchmark-groene-vrijwilligers
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
Hallo Marlies,
Bedankt voor je bericht. Het klopt inderdaad dat in Nederland de organisatie anders is georganiseerd dan Amerika. Wij gaan als marketingbureau niet over het hoe en waarom. We zullen je bericht doorsturen naar ….. van IVN, zij zijn de uitvoeringsorganisatie voor het label Nationaal Park. Je kunt uiteraard zelf ook contact met haar opnemen, mailadres is ……@ivn.nl. Ik hoop je hiermee voldoende geïnformeerd te hebben.
Gr Team Weerribben-Wieden
Ook ontving ik de dag na verzenden een telefoontje van een meneer die me vertelde dat hij dacht dat het sneller was om te bellen, helaas was ik op dat moment aan het werk en heb ik gevraagd of hij me terug kon bellen. Dat heeft hij nooit meer gedaan en ik heb zelfs nog geprobeerd hem te bellen vlak na de afgesproken tijd omdat we misschien elkaar verkeerd begrepen hadden. Ik vind het heel jammer dat ik hem niet meer heb kunnen spreken omdat ik denk dat hij een belangrijk persoon is binnen Stichting Nationale Parken (SNP). Ik had graag gehoord wat hij voor antwoord had op mijn brief.
Al met al vind ik dat ik tot nu nog weinig reacties heb ontvangen waarvan ik echt het idee heb dat ik serieus genomen wordt. Ik zou zo graag een bijdrage leveren aan onze nationale parken maar ik ben bang dat ik dat alleen in wat losse uurtjes en als ik ooit met pensioen ben, kan gaan doen.
Misschien zal het ooit veranderen, maar de houding die je vaak ziet, en ook hier weer duidelijk naar voren komt, doet mij vrezen dat het nooit zo zal zijn. Waarom trekken de meeste mensen alleen hun schouders op en zeggen vervolgens; “het is nou eenmaal zo”? Een heleboel mensen zijn volgens mij helemaal niet tevreden hoe dingen gaan in de wereld, maar iedereen lijkt te denken dat ze er toch niets aan kunnen doen. Dan gaat er toch nooit iets veranderen?
Laten we met elkaar blijven dromen van een betere toekomst en laten we vervolgens er alles aan doen om het ook werkelijk te bereiken.
Edit 3-5-2019
Vlak na het posten van deze blog ontving ik een telefoontje van iemand van Natuurmonumenten. Deze meneer had blijkbaar via verschillende wegen mijn brief ontvangen. Hij vatte een deel van de brief samen met de zin dat ik de natuur en vooral de nationale parken in Nederland versnipperd vindt. Ik vind dat hij dat redelijk goed heeft samengevat. Wat hij me daarop vooral wilde vertellen is dat “ze” (overheid en diverse natuurorganisaties) bezig zijn om nationale parken een nieuw leven in te blazen. Om het meer conceptueel in te richten en op die manier meer buitenlandse bezoekers te interesseren voor onze Nederlandse natuur.
Hij gaf me het voorbeeld van een park dat ze Nationaal Park Het Nieuwe Land willen gaan noemen. Hier zullen onder andere de Oostvaardersplassen en de Marker Wadden een onderdeel van gaan zijn. Hiermee willen ze laten zien hoe wij als Nederlanders ons land naar onze hand zetten, en dat we nieuw land creëren. Ik vind dit een positieve ontwikkeling en ben benieuwd hoe en wanneer we hier iets van gaan zien.
Na zijn betoog voor deze verandering zijn we ook even ingegaan op de hoeveelheid aan organisaties die natuur beheren in Nederland en hoe ze met elkaar concurreren voor bezoekers. Ik snap dat het gegroeid is op deze manier, maar ik denk dat er een taak bij onze overheid ligt om dit op de een of andere manier te gaan opheffen en van dit alles publiek land te maken die voor de bezoekers is en niet de organisaties.
Als laatste heb ik in het gesprek nog even aangestipt dat er wel heel weinig betaalde banen zijn binnen de parken. Het enige dat hij daarop heeft gezegd is dat er echt wel functies zijn waar ik naar op zoek ben en dat ik gewoon moet blijven zoeken en blijven solliciteren. Ik denk dat ik dit toch maar weer wil gaan doen, maar ik kijk nu alweer op tegen het krijgen van hoop en dan vervolgens te worden teleurgesteld.
Moves by Nature 
One Reply to “Open brief aan alle Nederlandse Nationale Parken”